MAGNEZYUM

Hücrelerin içinde en bol bulunan minerallerdendir ve bu yönden potasyumdan sonra ikinci gelir. Magnezyumun hücre zarından yayılımı kalsiyum ve fosfor metabolizmalarıyla yakından ilgilidir. Yetişkin bir insanda 20-30 gr magnezyum bulunur. Bunun %70’i dişlerde ve kemiklerde toplanmıştır; geri kalanıysa hücrelerdedir. Sağlıklı bir yetişkin günde 400-800 mgr magnezyum almalıysa da bazı durumlarda gereksinim artabilir. (çok miktarda protein, Ca, P, ve D vitamini alındığı zaman gibi) Arıtılmış ve işlem görmüş yiyeceklerle beslenenlerde magnezyum eksikliği görülebilir. (hele bu tür yiyeceklere bir de kepek katılırsa eksiklik büsbütün artar)

NE İŞE YARAR?

Magnezyumun gebelikte yüksek tansiyonu tedavi amacıyla kukullanılması oldukça eskilere dayanır. Bir antikonvülsan olduğu da öteden beri bilinir. Magnezyumun kalp üzerindeki etkileri 1935’de tanımlanmıştır. Magnezyum birçok metabolik işlem için özellikle de sodyumun potasyumun ve kalsiyumun hücre zarından düzgün bir biçimde yayılmasını sağlayan hücresel ‘’pompalar’’ için gereklidir.

HANGİ YİYECEKLERDE BULUNUR?

Fındık, ceviz, karides, soya, kepekli tahıllar ve yeşil yapraklı sebzeler magnezyumdan yana zengindir. Sert sularda iyi bir magnezyum kaynağıdır.

EKSİKLİK BELİRTİLERİ

Magnezyum eksikliğinin belirtileri kas kramplarıdır. Ağır eksiklik vakalarında tetani, özellikle el ve ayaklarda sürekli kas kasılmaları görülebilir. Magnezyum yetersizliği birçok enzim sistemini etkiler ve metabolik sonuşlar ortaya çıkar. Magnezyum eksikliği, nevropsikiyatrik olarak niteleyebileceğimiz şu belirtilerde merkezleşir.

• İştah kesilmesi
• Bulantı
• Apati
• Yorgunluk, bitkinlik
• Uyuşukluk
• Akıl karışıklığı ve uyumsuzluk
• Öğrenmede zorluk ve bellek zayıflığı
• Vertigo (baş dönmesi)
• Konvülsiyon (çırpınma) ve sara (epilepsi)
• Kaskrampları, titremeler, ani sıçramalar, yüzde kasılmalar
• Dilde tireme ve kasılmalar
• Gözlerde seyirme
• Kaslarda uyumsuzluk ve düzensizlik
• Uykusuzluk
• Aşırı hareketlilik
• Kabızlık
• Kalp ritmi sorunları
• Digoksinin
• Hipoglisemi
• Yutma zorluğu
• Anomal EKG
• Adet öncesi bozukluklar

Bu belirtilerden yakınan kişinin magnezyum düzeyi araştırılmalıdır. B1, B6 metabolizması için magnezyum gerekli olduğundan belirtilerin bir çoğu B1 ve B6 vitamini eksikliğine benzer.

MAGNEZYUM TAKVİYESİ HANGİ DURUMLARDA YARARLIDIR?

Yakın zamana kadar doktorlar hasta kanındaki magnezyum düzeyini saptarlardı. Oysa magnezyum düzeyini saptamak magnezyum gereksinimi hakkında kesin fikir vermez.

Osteoporoz

Kemiklerin kalsiyum kaybettiğ bu hastalık sonucunda kemikler kolayca kırılacak duruma gelir. Yaşlılarda, özellikle menopozdan sonra kadınlarda sık görülen bir rahatsızlıktır. İki hormon (kalsitonin ve paratiroit hormonu) kalsiyumun iskelette dolaşımını düzenler. Magnezyum paratiroit hormonunu bastırarak kalsitonini harekete geçirir. Böylece kalsiyumun kemiklerde birikmesini ve yumuşak dokulardan atılmasını sağlar. Ayrıca yiyeceklerden kalsiyum emilimini artırır. Bu nedenle osteoporozdan korunmada ve tedavide magnezyumdan yararlanılır.

Eklem sorunları

Magnezyum eksikliği yüzünden yumuşak dokularda kalsiyum birikimi artınca kas ve eklem ağrıları baş gösterebilir. Bu durumda magnezyum yararlıdır.

Psişik semptomlar

Başlıcaları sinirlilik, anksiyete, uykusuzluk, çocuklarda hiperaktivite, depresyon, iştahsızlık, anoreksi, apati, bitkinlik ve yorgunluktur. Çoğu B1 vitamini eksikliğini andırır. Zaten B1 ve B6 vitaminlerinin yeterli kullanılabilmesi için magnezyum gereklidir. Magnezyum eksikliği yükselmiş laktat düzeyiyle de ilgilidir. Bu durumda bir çok psişik belirti ortaya çıkabilir.

Adet öncesi gerginlik

Premenstrüel sendromun (adet öncesi görülen belirtiler) düzenlenmesinde B6 vitaminiyle birlikte verilen magnezyum çok yararlıdır. Bu durumdaki kadınlarda genellikle alyuvarlarda magnezyum düzeyi düşüktür. B6 vitamini bu hücrelerde magnezyum düzeyini yükseltir. PMS’da magnezyumla birlikte başka takviyeler verilirse, adet öncesi progesteron düzeyinin yükseldiği görülür. Adet öncesi bir çok kadında hipoglisemi vardır. Bu durum magnezyum eksikliğinde daha belirgindir. Magnezyum tepkisel, reakti hipoglisemiyi azaltır.

Kalp hastalıkları

Magnezyum eksikliğine bağlı koroner damar spazmları ve kalp kasında aşırı uyarılma; kalp ritminde anormalliklere, hatta kalp durmasına yol açabilir. Kalp durmasından ölenlerde yapılan araştırmalarda, bunlarda magnezyum düzeyinin düşük olduğu gösterilmiştir.

Diütetiklere bağlı magnezyum eksikliği

Kısa süreli ama yüksek doz tedavisi de, hafif dozlu uzun süreli diüretik tedavisi de önemli magnezyum eksikliğine yol açabilir. Magnezyum oranı düşük diyetler, alkalen su, alkol, magnezyum yetersizliğine sebep olabilir. Başlıca belirtiler; depresyon, kaslarda zayıflık ve digoksin tedavisine yanıt vermeyen bozuk kalp ritmidir.  Eksikliği hipoglisemiye yol açabilir. Yaşlılar, alkol alanlar, magnezyum oranı düşük bir beslenme uygulayanlar ve yumuşak su içenler en riskli gruplardır.

Yüksek tansiyon (hipertansiyon)

Magnezyum eksikliği yüksek tansiyons yol açan sebeplerden biridir.

Böbrek taşları

İdrarda oksalik asit çokluğunun ve oksalat taşlarının oluşumunun nedenlerinden biri magnezyum eksikliğidir. Magnezyum ve B6 vitamini alınması oksalatlı taşların oluşumunu önler.

Alkol sorunları

Kronik alkol bağımlılığında magnezyum  bedenin tükettiği elementlerdendir. Alkol diüretik gibi etki eder ve gerek potasyumun gerekse magnezyumun artmış olan idrarla birlikte atılması çabuklaşır.

Şeker hastalığı (diyabet)

Diabetes mellitusta idrar yoluyla magnezyum kaybı fazladır. Hastada diyabetin komplikasyonu olarak böbrek hastalığı varsa magnezyum kaybı daha büyük olur.

Epilepsi ve konvülsiyon

Konvülsiyonlarla magnezyum yetersizliği arasında karşılıklı bir ilişki bulunduğu kesindir.

Çocuklarda hiperaktivite

Aşırı hareketli çocukalarda magnezyum eksikliği saptanmıştır. Hiperaktif ve zor öğrenen çocuklar genellikle inek sütü içerler. Aşırı miktarda inek sütü içmek magnezyum eksikliğine neden olabilir. Çünkü inek sütünde magnezyum/fosfor oranı düşüktür.

MAGNEZYUM TAKVİYESİ

Magnezyum preparatlarının en ucuzu magnezyum oksittir. 100 mg magnezyum oksit yaklaşık 60 mg magnezyum sağlar. Adet öncesi belirtilerinde (premenstrüel sendrom) günde 200-400 mg magnezyum gerekebilir. Normal koşullarda yetişkinler için 100-300 mg yeterlidir.

• magnezyum glisinat
  • migren veya magnezyum eksikliği olanlar için iyi
  • müshil özelliği yok
  • glisin uyku, endişe ve iltihaplanmaya yardımcı olur.
• magnezyum malat
  • fibromiyalji ve kronik yorgunluk sendromuna iyi gelir
  • sabah alınması enerji verici özellikler sağlar
  • biyoyararlanımı (emilimi) iyi
• magnezyum oksit
  • ucuz
  • diğer formlara kıyasla çok biyoyararlanılmaz ve iyi emilmez
  • yaygın olarak kabızlık veya mide ekşimesi için kullanılır
• magnezyum taurat
  • kalp ile ilgili sorunlar ve migren için harika
  • kalp krizlerini azalttığı ve dengeli kan şekerini desteklediği gösterilmiştir
  • diğer biçimlerle karıştırılmayan iyi bir marka bulmak zordur
• topical magnesium: magnesyum klorit ve sulfat
  • klorür sülfattan daha iyileştirici özelliklere sahip görünüyor
  • losyon, banyolar ve ayak ıslatmaları
  • başka bir magnezyum formuyla birleştirmek iyidir